آشنایی با ماشین رنده گندگی نجاری و اصول رنده کردن با آن ,

آشنایی با ماشین رنده گندگی نجاری و اصول رنده کردن با آن

برای یکسان کردن ضخامت چوب و همچنین برای به دست آوردن تعداد زیادی قطعات چوبی با ضخامت یا عرض یکسان از رنده گندگیاستفاده مي شود. ماشین رنده گندگی در بازار به عرض صفحه (اندازه ی عرض دهانه ی ورودی چوب) شناخته ميشود؛ به طور مثال منظور از گندگی 40، این است که عرض صفحه و یا طول تیغه ی گندگی 40 سانتیمتر است.

انواع ماشین های گندگی

ماشین های گندگی از نظر هدایت صفحه و تنظیم آن به دو گروه تقسیم مي شود:

ماشین گندگی با بالابر اتوماتیک (تنظیم صفحه خودکار)

ماشین گندگی با بالا بر دستی

در نوع اول، صفحه ی تنظیم ضخامت تنها با استفاده از دو دکمه به حرکت در می‌آید، یکی صفحه را بالا برده و دیگری آنرا پایین مي آورد.به این وسیله اندازه ی مورد لزوم تنظیم مي شود؛ در این ماشین ها بالابر دستی نیز وجود دارد تا وقتی بالابر اتوماتیک از کار می‌افتد یا نیازی به استفاده از آن نیست، مورد استفاده قرار گیرد.

در نوع دوم، بالابر با دست حرکت کرده و صفحه را به اندازه ی لازم، بالا یا پایین برده و تنظیم میکند.

قسمت های مختلف ماشین گندگی و نحوه ی عملکرد آنها

1- بدنه ی ماشین

از جنس چدن یا ورق آهن ضخیم ساخته شده که قسمت های مختلف ماشین روی آن سوار می‌گردد.

2-الکتروموتور رنده گندگی

الکتروموتور ماشین های گندگی، تک فاز یا سه فاز بوده و دارای قدرتی بین 4 تا 10 اسب بخار می‌باشند که این، به عرض صفحه ی گندگی بستگی دارد. به این نکته باید توجه داشت که در هنگام بار دادن به ماشین، به عرض چوب و سختی آن توجه کرد تا فشار بیش از اندازه به الکتروموتور وارد نیاید.

3-کلید قطع و وصل

ماشین های رنده گندگی کوچک با الکتروموتورهای کم قدرت را مي توان با کلیدهای معمولی یک مرحله ای راه اندازی کرد ولی برای راه اندازی ماشین قوی با الکتروموتورهای پر قدرت، به دلیل شدت جریانی که از شبکه می‌کشند، باید از کلیدهای ستاره مثلث استفاده کرد و همچنین برای اینکه کار ساده تر باشد می‌توان از کلیدهای ستاره مثلث اتوماتیک بهره گرفت. این کلیدها به طور اتوماتیک اول در مرحله ی ستاره قرار گرفته پس از آنکه دور موتور به حداکثر رسید در حالت مثلث قرار می‌گیرند و ماشین آماده ی بارگیری مي شود .در این ماشین ها برای راه اندازی غلطک ها، یک کلید دیگر نیز وجود دارد.

4- توپی فرز

به طور معمول، توپی های رنده گندگی داراي سه تیغه بوده اما ممکن است مانند ماشین های کف رند دارای 4 ،3 ،2 و 6 تیغه نیز باشند، که هر چه تعداد تیغه در توپی فرز بیشتر باشد تعداد برخورد تیغه با چوب در زمانِ مشخص بیشتر شده و در نتیجه سطح چوب گندگی شده صافتر مي شود. نکته قابل توجه در این خصوص آنکه هرچه تعداد تیغه بیشتر باشد، تنظیمات سخت تر مي شود.

تیغه ها باید به وسیله ی دستگاه تنظیم تیغه، طوری میزان شوند که تمام آنها در یک سطح قرار گیرند، در غیر اینصورت تمام تیغه ها به چوب برخورد نمي کنند و یک تیغه پایین تر از تیغه های دیگر قرار می‌گیرد. به طور مثال یک توپی چهار تیغه، عملاً به یک توپی سه تیغه تبدیل می‌شود. نکتـه ی مهم: قطر توپی فرز باید متناسب با دور الکتروموتور انتخاب شود، زیرا رعایت نکردن این موضوع، خطراتی مانند شکستن توپی در پي خواهد داشت.

5- غلطک ها  

براي هدایت یکنواخت و آسان چوب به داخل دستگاه گندگی، از غلطک های مختلف استفاده مي شود.

الف) غلطک آج دار: این غلطک، قبل از تیغه و در بالا قرار گرفته و وظیفه ی آن، گرفتن چوب و هدایت آن به طرف تیغه مي باشد. شیارهای روی این غلطک، نسبت به محور طولی آن زاویه دار بوده و به وسیله ی فنر، تحت فشار است که این فشار به چوب منتقل می‌شود. جهت حرکت این غلطک عکس حرکت توپی است.

ب)غلطک صاف: این غلطک، بعد از تیغه و در بالا قرار گرفته و وظیفه ی آن گرفتن چوب و هدایت آن به خارج از ماشین مي باشد. صاف بودن این غلطک به این دلیل است که سطح چوب را زخمی نکند. این غلطک نیز مانند غلطک آجدار به وسیله ی فنر تحت فشار است که در نتیجه همان فشار را به چوب وارد مي آورد .غلطک های صاف و آجدار، هر کدام از یک طرف به چرخ زنجیرهایی متصل بوده که هم قطر هستند زیرا هر دو غلطک باید همدور نیز باشند. دلیل استفاده از زنجیر، اعمال دور مساوی به هر دو غلطک است.

ج) غلطک های صاف پایینی: این غلطک ها در صفحه ی تنظیم ضخامت گندگي قرار گرفته اند. وظیفه شان تسهیل انتقال چوب به طرف تیغه است. این غلطک ها، از دو طرف، داخل بلبرینگ قرار دارند با این حال از خود حرکتی نداشته و تنها در اثر فشاري که چوب به آنها وارد مي آورد حرکت می‌کنند. ناگفته نماند که در بعضی از ماشین های گندگي این غلطک ها تعبیه نشده اند.

6- صفحه ی ماشین

از چدن ساخته شده و روی ستون هایی(جک هایی) قرار می‌گیرد که به صورت دستی یا اتوماتیک قابلیت بالا و پایین رفتن دارد. این صفحه باید دقیقاً مسطح، تراز و کاملاً صیقلی باشد تا چوب بتواند به راحتی روی آن حرکت کرده و به طرف تیغه هدایت شود. طرف رنده شده ی چوب باید روی این صفحه قرار گیرد.

توجه شود که با بالا و پایین شدن این صفحه ضخامت چوب تعیین مي شود و به همین دلیل، پس از تنظیم ضخامت برای جلوگیری از حرکت کردن اتفاقی آن باید به وسیله ی اهرمی که به همین منظور پیش بینی شده، آنرا محکم کرد.

7-حفاظ های ماشین

الف)حفاظ توپی و غلطک : مانند درپوشی در بالای تیغه و غلطک ها قرار گرفته و از کاربر در برابر تیغه ها و خطرات احتمالی آن محافظت می‌کند. این حفاظ وزن زیادی دارد و به همین دلیل هنگام باز و بسته کردن آن باید با احتیاط کرد؛ در ضمن این حفاظ به وسیله ی یک پیچ ثابت شده است که فقط هنگام تعویض تیغه آنرا باز می‌کنند.

ب) حفاظ جانبی: رویقسمتهای چرخ زنجیر، زنجیر و تسمه، درپوشی قرار دارد که از نفوذ گرد و غبار و پوشال به داخلمحلهای گریسکاری شده جلوگیری مي کند. این حفاظ را باید فقط در هنگام تعویض یا تنظیم تسمه و زنجیر باز کرد.

ج) شانه های چوب گیر: شانه ها، برای جلوگیری از پرتاب شدن و پس زدن چوب به طرف بیرون تعبیه شده و هنگام عملیات گندگی اولین قسمتی است که چوب به آن برخورد مي کند. هنگامی که تعدادی چوب باریک با ضخامت های مختلف به طور همزمان به ماشین داده مي شود، خطر پس زدن چوب وجود دارد؛ زیرا تیغه ها خلاف جهت حرکت چوب ميچرخند.

8-یاتاقان ها

در دو سر توپی و غلطک های ساده و آج دار، بلبرینگ قرار دارد که این بلبرینگها درون یاتاقان جاسازی شده اند.

9-کفشک ها

کفشک ها برای جلوگیری از لرزش چوب و به دست آوردن سطحی صاف در ماشین رنده گندگی تعبیه شده و مانند شانه های چوب گیر، تمام عرض صفحه را می‌پوشانند. البته در بعضي از انواع ماشین ها کفشک وجود ندارد.

10-شاخص تنظیم ضخامت

در طرف راست یا چپ دهانه ی ثابت ورودی چوب یک خط کش مدرج و در گوشه ی صفحه ی متحرک ماشین نیز یک شاخص با نوک مثلثی شکل متصل است. هنگامی که صفحه ی ماشین به بالا یا پایین برده می‌شود، نوک شاخص مثلثی شکل در امتداد خط کشِ ثابت حرکت می‌کند. بدیهی است که نوک شاخص، مقابل هر عددی از خط کش قرار بگیرد، یعنی گندگی برای رنده کردن همان مقدار ضخامت تنظیم شده است.

11-دهانه ی خروج پوشال

پوشال از این قسمت به طرف خارج پرتاب مي شود. در ماشینهاي امروزی اغلب برای جلوگیری از آلودگی محیط این قسمت به وسیله ی یک تبدیل به مکنده متصل و پوشال ها به داخل مخزن پوشال هدایت ميشوند.

12-زنجیرهای انتقال قدرت و نیرو

نیرو به وسیله ی یک تسمه، از الکتروموتور به یک چرخ زنجیر، و از چرخ زنجیر به وسیله ی زنجیر، به دو چرخ زنجیر با قطر مساوی منتقل مي شود. این دو چرخ زنجیر به دو سر غلطک ساده و آجدار متصل است که باید همدور باشند تا مشکلی برای هدایت چوب پیش نیاید.

13-فرمان بالا و پایین برنده ی صفحه

صفحه ی ماشین براي تنظیم ضخامت باید با فرماني بالا و پایین برود که این عمل به صورت اتوماتیک یا دستی انجام می‌گیرد. برای حرکت دادن صفحه باید قبلاً اهرم فرمان را آزاد کرد و پس از تنظیم مجدد آنرا محکم نمود.

اصول یک ضخامت کردن انواع چوب برای ماشین رنده گندگی

پس از اینکه کلیه ی قسمت های ماشین بازدید و کنترل شد و تنظیمات لازم صورت گرفت، با رعایت نکات ایمنی می‌توانید عملیات گندگی را به ترتیب زیر انجام دهید:

1-آماده کردن چوب

قطعه چوبی که باید گندگی شود، باید قبلاً یک رو یک نر شده و طرف صاف آن روی کف صفحه ی گندگی(صفحه ی پایینی) قرار گیرد.

2- تنظیم صفحه

قطعه چوب را باید طوری آماده کرد که حداکثر 1 تا 2 میليمتر برای گندگی کردن باقی بماند. برای به دست آوردن نتیجه ی مطلوب، نباید اندازه نهایی را در همان ابتدا تنظیم کرد؛ یعنی باید ابتدا اندازه ی صفحه را کمی بیشتر تنظیم کرد و در مرحله ی بعد به اندازه ی نهایی رسید.

3ـ روشن کردن ماشین

باید کلید اصلی ماشین (در تابلو برق) را وصل و سپس کلید روی ماشین را روشن کرد. اگر کلید از نوع ستاره مثلث است ابتدا باید کلید را در حالت ستاره و پس از دور گرفتن کامل، در حالت مثلث قرار داد.

4-گندگي کردن چوب ها

برای یک ضخامت کردن تعدادی چوب، ابتدا باید همه ی چوب ها را یکبار از گندگی عبور داد، سپس اندازه ی نهایی را روی ماشین تنظیم نمود، و مقدار تنظیم شده را روی یک قطعه چوب فرعی آزمایش کرد. اگر قطعه ی فرعی، با کولیس یا متر اندازه گیری شد و مقدار تنظیمی درست بود می‌توان همه ی چوب ها را برای آخرین بار از ماشین عبور داد.

5-گندگی کردن چوب های کم ضخامت

 چوب های با ضخامت کمتر از1سانتيمتر را نباید به تنهایی گندگی کرد، بلکه باید آنها را روی یک قطعه چوب پهن کاملاً صاف و گندگي شده (ترجیحا نئوپان ) قرار داده و سپس گندگی نمود.

نکته مهم هنگام کار با ماشین، به ویژه وقتی تعداد چوب زیاد است، باید هر چند قطعه یکبار اندازه ی یکی از قطعات چوب با کولیس یا متر کنترل شود، زیرا ممکن است در اثر لرزش یا استفاده از چوب هاي خیلی سخت، اندازه تغییر کرده باشد. توصیه می‌شود که تعداد قابل قبولی از چوب های همجنس به صورت همزمان از گندگی عبور داده شوند.